ΕΝΘΕΤΟ ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΥ

Ο αµερικανός υπουργός Αµυνας βλέπει «ζοφερό και αµφίβολο» το µέλλον της Συµµαχίας

Χρειαζόμαστε ακόµη το ΝΑΤΟ; Εξυπηρετεί η Βορειοατλαντική Συµµαχία σήµερα κάποιον σκοπό που να ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους Ευρωπαίους;
Ερωτήµατα που τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά διατυπώνονται ακόµη και από κυβερνητικούς αξιωµατούχους των κρατών-µελών του ΝΑΤΟ – οι απλοί πολίτες έχουν δώσει αρνητική απάντηση σε µεγάλα ποσοστά από καιρό – αλλά σήµερα παίρνουν ιδιαίτερη σηµασία επειδή προβάλλονται και µάλιστα µε έντονο σκεπτικισµό για το µέλλον της Συµµαχίας από τον πιο αρµόδιο να έχει σχετική γνώµη.
Από τον αµερικανό υπουργό Αµυνας Ρόµπερτ Γκέιτς. Σε αποχαιρετιστήρια εκδήλωση στις Βρυξέλλες, την περασµένη ∆ευτέρα, «ο Γκέιτς βοµβάρδισε το ΝΑΤΟ» όπως δήλωνε την εποµένη ο τίτλος της ειδησεογραφίας της «Frankfurter Allgemeine». Ο υπουργός βλέπει «ζοφερό και αµφίβολο» το µέλλον της Συµµαχίας, διαπιστώνει χάσµα στις διατλαντικές σχέσεις και ανησυχεί για τον «διχασµό στόχων» που διαπιστώνει στο ΝΑΤΟ καθώς η Αµερική το βλέπει ως στρατιωτική δύναµη ενώ η Ευρώπη σε ρόλο πολιτικό και διπλωµατικό.

Ο αµερικανός υπουργός Αµυνας Ρόµπερτ Γκέιτς αποχωρεί από το Πεντάγωνο στο τέλος του µήνα αλλά προτού εγκαταλείψει το πανίσχυρο πόστο του άφησε τις υποθήκες του. Η Βορειοατλαντική Συµµαχία, λέει ο κ. Γκέιτς, «είναι αναξιόπιστη», αντιµετωπίζει «κρίση ταυτότητας» και «η αποτελεσµατικότητα των ενεργειών της είναι αµφίβολη». Οι Ευρωπαίοι, διαπιστώνει ο υπουργός, «δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους στο ΝΑΤΟ», το οποίο υπάρχει µόνο χάρη στην αµερικανική υποστήριξη, αλλά, προειδοποίησε, «η ωµή αλήθεια είναι ότι περιορίζονται η όρεξη και η υποµονήτου Κογκρέσου και όλου του πολιτικού κόσµου στην Ουάσιγκτον να εγκρίνει διαρκώς πολύτιµα κονδύλια για έθνη που προφανώς δεν είναι πρόθυµα να διαθέτουν κονδύλια για τη δική τους άµυνα» . Στο ίδιο πνεύµα είχε µιλήσει πριν από δέκα ηµέρες και ο γενικός γραµµατέας του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσµουσεν.

Σωστές οι διαπιστώσεις του αµερικανού υπουργού. Για τους Ευρωπαίους, αλλά και για πολλούς Αµερικανούς, το ΝΑΤΟ ξεπλήρωσε τον προορισµό του µε την πτώση του Τείχους του Βερολίνου πριν από 20 χρόνια. ∆ηµιουργήθηκε το 1949 µε στόχο, όπως δήλωσε ο λόρδος ΙΣµεϊ, ο πρώτος γενικός γραµµατέας του, «να κρατά τη Ρωσία έξω (από την Ευρώπη), τους Αµερικανούς µέσα και τους Γερµανούς υπό». Η Ουάσιγκτον, η οποία έβλεπε το ΝΑΤΟ πάντοτε και ως δίαυλό της µέσα στην Ευρώπη, προσπάθησε µε το τέλος του Ψυχρού Πολέµου να του εξασφαλίσει κάποιο σωσίβιο επιβίωσης ώστε να είναι διαρκής η αµερικανική παρουσία στη Γηραιά Ηπειρο.

Ετσι επινοήθηκαν νέοι ρόλοι – οι οποίοι δεν έχουν καµία σχέση ούτε µε το γράµµα ούτε µε το πνεύµα του Ατλαντικού Χάρτη.

Το ΝΑΤΟ, ατύπως είτε και επίσηµα, «επεµβαίνει υπέρ της ελευθερίας» ή για να συµβάλει στην «εθνική συγκρότηση» κάποιου λαού σε κάποιο σηµείο της Γης. Με τη σηµαία του ΝΑΤΟ βρίσκονται ευρωπαϊκές δυνάµεις στο Αφγανιστάν, επιχείρηση του ΝΑΤΟ διεξάγεται στη Λιβύη και η επέµβαση στην πρώην Γιουγκοσλαβία (Σερβία κ.λπ.) έγινε µε τις ευλογίες του ΝΑΤΟ.

Οι νέοι στόχοι και ο προορισµός της Συµµαχίας µπορεί να ανταποκρίνονται στα αµερικανικά συµφέροντα, πολύ λίγο όµως ενδιαφέρουν τους Ευρωπαίους.

Απόδειξη η µορφή της συµµετοχής τους στο Αφγανιστάν. Οι γερµανοί στρατιώτες βρίσκονται εκεί αλλά δεν τους επιτρέπεται – από τους συνταγµατικούς περιορισµούς της χώρας τους – να κάνουν χρήση των όπλων τους και οι Ολλανδοί αποχωρούν «αιφνιδιαστικά και δίχως να προειδοποιήσουν κανένα », διαµαρτύρεται ο κ. Γκέιτς. Ετσι, το ΝΑΤΟ κατάντησε ακόµη και για τους Αµερικανούς µια «ευκαιριακή» (ad hoc) συµµαχία.

Στην ουσία, φυσικά, υπάρχει η συνεχώς διογκούµενη διαφορά ανάµεσα στο «κοσµικό δόγµα» της Αµερικής και της Ευρώπης, ανάµεσα στα συµφέροντά τους.

Η Ουάσιγκτον θέλει το ΝΑΤΟ για «σκληρές στρατιωτικές αποστολές » είχε δηλώσει το 2008 ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους, αλλά οι Ευρωπαίοι σήµερα το βλέπουν µόνο για «ήπιες» εκστρατείες, όπως δήλωσε η κυρία Ανγκελα Μέρκελ στην Ουάσιγκτον πριν από λίγες ηµέρες. Οι αµερικανοί ηγέτες πιστεύουν ότι «τα προβλήµατα λύνονται µε στρατιωτική δύναµη», ενώ οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι η διπλωµατική οδός και οι συνοµιλίες είναι «ο µόνος ασφαλής δρόµος» – και αυτόν προσπαθούν να επιβάλουν στο πρόβληµα µε το Ιράν. Ετσι, δεν βλέπουν κανένα λόγο να διατηρούν ισχυρές στρατιωτικές δυνάµεις και να εγκρίνουν µεγάλα στρατιωτικά κονδύλια, αγνοώντας τις εκκλήσεις του κ. Ράσµουσεν, τις προτροπές του προέδρου Μπαράκ Οµπάµα και τις προειδοποιήσεις του κ. Γκέιτς. Το ΝΑΤΟ «βρίσκεται σε επιθανάτιο ρόγχο» ανησυχεί το «American Conservative». Υπερβολές για λόγους σκοπιµότητας µάλλον. Το ΝΑΤΟ ασφαλώς θα συνεχίσει να υπάρχει, η Αµερική δεν θα το εγκαταλείψει. Αλλά όπως έγραψε η Τζούντι Ντέµπσι στους «Νew York Times» (13/6) «θα είναι αµφίβολος ο ρόλος του ως κεντρικού διατλαντικού οργανισµού µε συγκεκριµένο στόχο και αλληλεγγύη µεταξύ των µελών του».

Ξεμένουν από βόμβες στη λιβύη
Τα αποκαλυπτήρια του διατλαντικού χάσματος έγιναν με τη Λιβύη. Στην επιχείρηση είχαν δηλώσει ενεργό συμμετοχή έξι από τις 28 χώρες του ΝΑΤΟ, τελικά παίρνουν μέρος μόνο τρεις – Βρετανία, Γαλλία και Ιταλία – παραπονείται ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς.

Η επιχείρηση στη Λιβύη πρόβαλε και μια άλλη πραγματικότητα. Το ΝΑΤΟ δεν διαθέτει επαρκή στρατιωτικά μέσα. Ο αρχηγός του Βρετανικού Στόλου ναύαρχος σερ Μαρκ Στάνχοουπ δήλωσε ότι αν συνεχιστεί ο πόλεμος στη Λιβύη «το Βρετανικό Ναυτικό δεν θα είναι σε θέση να εκτελεί τον προορισμό του». Την επόμενη μέρα ο γάλλος ομόλογός του ΠιερΦρανσουά Φιρισιέ, ανακοίνωσε ότι το αεροπλανοφόρο «Σαρλ Ντε Γκωλ» που περιπλέει τα παράλια της Λιβύης «δεν θα είναι σε θέση να εκτελέσει τον επιχειρησιακό ρόλο του το 2012» επειδή «εξαντλούνται τα στρατιωτικά μέσα που διαθέτει» (!). Ελλειψη «στρατιωτικών διαθεσίμων» ανακοίνωσε και ο διοικητής επιχειρήσεων καναδός στρατηγός Σαρλ Μπουσέρ, ο οποίος επί του ιταλικού αεροπλανοφόρου «Γκαριμπάλντι» δήλωσε την περασμένη Τετάρτη ότι «πλησιάζει στο κρίσιμο σημείο επάρκειας το οπλοστάσιο σε οβίδες και βόμβες».
http://www.tovima.gr
Του ΣΤ. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗ