ΕΝΘΕΤΟ ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΥ

Η δραστήρια εγχώρια βιομηχανία όπλων της Τουρκίας έχει βάλει στόχο την προσοδοφόρα αγορά εξαγωγών της Μέσης Ανατολής. Για την ώρα, οι εξαγωγές όπλων στην περιοχή είναι περιορισμένες, αλλά οι φιλοδοξίες του ιδιωτικού τομέα της Τουρκίας να γίνει σημαντικός εξαγωγέας όπλων μπορεί να έχουν σπουδαιότερες γεωπολιτικές και στρατηγικές συνέπειες.




Το AKP κατέστησε την ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας εθνική προτεραιότητα της χώρας και ξεκίνησε πολιτική για να αυξήσει τις επενδύσεις της κυβέρνησης για την τοπική έρευνα και ανάπτυξη το 2004. Η στρατηγική φαίνεται να βγήκε σε καλό --η Τουρκία εξήγαγε όπλα αξίας σχεδόν $1 δισεκατομμύριο δολάρια το 2010, το οποίο αποτελεί σημαντική αύξηση σε σχέση με τα $200 εκατομμύρια σε εξαγωγές που είχε πραγματοποιήσει στις αρχές τις δεκαετίας του 2000.

Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε εκστρατεία για να μετατρέψει την Άγκυρα σε κέντρο της αμυντικής βιομηχανίας. Το φιλόδοξο βασικό σημείο αυτής της πολιτικής είναι η αποφασιστικότητα του ΑΚΡ να παραχθεί στρατιωτικός εξοπλισμός υψηλής τεχνολογίας -- μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, και μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα -- που θα μπορούσε έπειτα να προωθήσει στο εξωτερικό.

Σύμφωνα με τον Μπιρόλ Μπασκάν, στην πανεπιστημιούπολη του Κατάρ του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν, "Η Τουρκία έχει μια ακμάζουσα αμυντική βιομηχανία και είναι τώρα σε θέση να αναζητήσει ξένες αγορές. Οι στρατιωτικές σχέσεις της Τουρκίας δεν θα βοηθήσουν μόνο αυτή την βιομηχανία να επεκταθεί περαιτέρω, αλλά θα αυξήσει επίσης την ήπια ισχύ και επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή".

Η Άγκυρα επιδιώκει ενεργά να εμβαθύνει τους οικονομικούς δεσμούς με τις γείτονες χώρες σε πλήθος τομέων όπως ο τουρισμός, η γεωργία, η κτηνοτροφία, η βιομηχανία, οι κατασκευές, η υγεία και οι μεταφορές. Αυτό είναι μέρος μιας ευρύτερης πεποίθησης ότι η οικονομική αλληλοεξάρτηση και η περιφερειακή σταθερότητα θα ωφελήσουν την οικονομική κατάσταση και την ασφάλεια της Τουρκίας.

"Η Τουρκία έκανε μια πραγματική μετάβαση προς ένα μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που προσανατολίζεται στις εξαγωγές υπό το AKP", λέει ο Μπασκάν, προσθέτοντας ότι ο αραβικός κόσμος και το Ιράν είναι ελκυστικές αγορές για την Τουρκία. "Το συντηρητικό υπόβαθρο του ΑΚΡ βοήθησε στο να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτές τις αγορές που κυριαρχούν οι ΗΠΑ, και εταιρείες κολοσσοί της Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας", λέει.

Παρόλα αυτά, η στρατιωτική σχέση της Τουρκίας με τη Μέση Ανατολή τώρα αρχίζει να αναπτύσσεται και οι τουρκικές εταιρίες έχουν συναντήσει δυσκολίες στο να ανταγωνιστούν μεγάλους εξαγωγείς όπως τις χώρες της Ευρώπης και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρόλα αυτά, ο Μπασκάν θεωρεί ότι "στα προσεχή έτη η Τουρκία θα επενδύσει περισσότερα σε αυτή τη σχέση".

Ένα βασικό κίνητρο για την εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας με τα κράτη του Κόλπου είναι η επιθυμία να αναπτυχθεί η τουρκική "άμεση και περιφερειακή σφαίρα επιρροής, εν μέρει για να γίνει όσο το δυνατόν αναγκαίος παίκτης στις δυνάμεις έξω από την περιοχή, όπως οι ΗΠΑ αλλά κυρίως η ΕΕ", υποστηρίζει ο Αράμ Νεργκουιζιάν, επισκεπτόμενος συνεργάτης στρατηγικής στο Κέντρο για τη Στρατηγική και τη Διεθνή Ασφάλεια.

"Εάν η Τουρκία μπορούσε να σταθεροποιήσει το ρόλο και την ηγεσία της στη Μέση Ανατολή, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει για την ΕΕ επιτακτικό λόγο για να εξετάσει την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Οι χώρες της Μέσης Ανατολής, με τη σειρά τους, θα μπορούσαν να λάβουν υπόψη τους έναν αυξανόμενο ρόλο για ένα νέο ισχυρό υπερασπιστή των Σουνιτών στην περιοχή, ενδεχομένως ενάντια στους Σιίτες του Ιράν", λέει.

Ο Μπασκάν διαφωνεί, υποστηρίζοντας ότι "Η Τουρκία έχει τους δικούς της λόγους να καταπιαστεί με τη Μέση Ανατολή και δεν φαίνεται να νοιάζεται ιδιαίτερα για το πώς οι ΗΠΑ και η ΕΕ βλέπουν τις βαθύτερες σχέσεις της Τουρκίας με τη Μέση Ανατολή".

Παρόλα αυτά, οι αναταραχές που καταποντίζουν την περιοχή θα μπορούσαν να περιπλέξουν τις προσπάθειες της 'Αγκυρας να διεισδύσει στην αγορά της Μέσης Ανατολής. Η συμφιλίωση της Τουρκίας με τη Συρία ξεδιαλύνεται και και το επιχειρηματικό ενδιαφέρον από Τούρκους επιχειρηματίες φαίνεται να κλονίζεται. Εν τω μεταξύ, οι κακές σχέσεις με το Ισραήλ -- ένας σημαντικός κατασκευαστής όπλων -- έχουν αντίκτυπο στη στρατιωτική συνεργασία των χωρών.

Σύμφωνα με τον Νεργκουιζιάν, τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στη Μέση Ανατολή αφήνουν "πολλά αναπάντητα ερωτήματα για το ποιος θα είναι ο ρόλος της Τουρκίας σε μια εποχή που οι συντηρητικές αραβικές μοναρχίες επικεντρώνονται στην εσωτερική σταθερότητα και την αμοιβαία επιβίωση".

http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/el/features/setimes/features/2011/08/09/feature-02

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2011/08/blog-post_7045.html