ΕΝΘΕΤΟ ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΥ

Γράφει: Πέτρος Θεοχαρίδης
Λευκωσία: Σεισμούς προκαλούν στο Ισραήλ -με τα ρίχτερ να πιάνουν και την Κύπρο- τα νέα εμπόδια από την Αντιμονοπωλιακή Αρχή (ανάλογη της δικής μας Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού) του Ισραήλ, προς Noble και Delek, στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση του «Λεβιάθαν».
Η νέα απαγόρευση, επηρεάζει άμεσα τις διαπραγματεύσεις των δύο εταιρειών για εξαγωγές στην Αίγυπτο και φέρνει τα πάνω-κάτω στους σχεδιασμούς των δύο εταιρειών.
Παράλληλα, είναι αναπόφευκτο ότι η απόφαση στο Ισραήλ θα επηρεάσει και την Κύπρο, ωστόσο θα διαφανεί αν θα είναι προς τη θετική πλευρά, δηλαδή θα ευνοήσει και επιταχύνει τις εξαγωγές από το «Αφροδίτη» προς την Αίγυπτο ή όχι.

Συγκεκριμένα, παλαιότερα η Αντιμονοπωλιακή Αρχή, είχε εκδώσει απόφαση σύμφωνα με την οποία επειδή η συγκέντρωση του φυσικού αερίου στις Noble - Delek είναι πολύ μεγάλη, σχεδόν μονοπωλιακή, τους ανάγκαζε να αποξενωθούν ή να πωλήσουν σε τρίτους δύο μικρά κοιτάσματα, το «Καρίς» και το «Τανίν», για να διατηρήσουν την εκμετάλλευση του «Ταμάρ» με 10 τρισ. κυβ. πόδια φυσικού αερίου και του «Λεβιάθαν» με 22 τρισ. κυβ. πόδια φυσικού αερίου.

Με τη νέα της απόφαση, η Αντιμονοπωλιακή Αρχή, ανακάλεσε την περασμένη Δευτέρα την προηγούμενη της απόφαση, επικαλούμενη νέες μελέτες και υπολογισμούς και αποφάσισε την απαγόρευση εκμετάλλευσης του «Λεβιάθαν» μέχρι την αποξένωση ικανοποιητικού ποσοστού των δικαιωμάτων τους στο κοίτασμα.

Αυτή η απόφαση, αν και προσωρινή όπως χαρακτηρίστηκε επειδή κλήθηκαν οι Noble - Delek - Avner για συζήτησή της, προκάλεσε ήδη έντονη αντίδραση από πλευράς Delek και ανάλογη αναμένεται και από πλευράς Noble, αφού είχαν ετοιμάσει και είχε εγκριθεί το σχέδιο ανάπτυξης του «Λεβιάθαν» και προχώρησαν σε κατ' αρχή συμφωνίες για εξαγωγές σε Αίγυπτο και Ιορδανία.

Είναι φανερό ότι σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ Αντιμονοπωλιακής Αρχής και εταιρειών, οι τελευταίες θα προσφύγουν δικαστικά, ωστόσο ακόμα και να κερδίσουν, θα χάσουν αρκετό χρόνο και χρήμα, ενώ επείγονται για έσοδα από την εκμετάλλευση του τεράστιου κοιτάσματος, στο οποίο επένδυσαν ήδη εκατοντάδες εκατομμύρια.

Ο πρωθυπουργός της χώρας Βενιαμίν Νετανιάχου σήκωσε τα χέρια στις εξελίξεις, δηλώνοντας με ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου ότι δεν μπορεί η κυβέρνηση να παρέμβει στην απόφαση της ανεξάρτητης Αντιμονοπωλιακής Αρχής, αλλά έδωσε οδηγίες στον πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Οικονομίας, να κινηθεί προς τον πρόεδρο της Αντιμονοπωλιακής Αρχής για αναθεώρηση της απόφασης, με τρόπο που να εξασφαλίζεται μια λογική τιμή στο αέριο που αφορά τους πολίτες του Ισραήλ από τα κοιτάσματα της χώρας.

Η εξέλιξη αυτή, μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις για την Κύπρο, αν Noble και Delek (και η θυγατρική της Avner) αποφασίσουν να δώσουν προτεραιότητα στην εκμετάλλευση του «Αφροδίτη», που αν και μικρότερο και με απόδοση εσόδων μικρότερου μεγέθους και έντασης, βρίσκει σύμφωνη τόσο την Κύπρο όσο και την Αίγυπτο. Ανοικτό όμως είναι και το ενδεχόμενο της αρνητικής αντίδρασης, ιδιαίτερα από τη Noble, με τρόπο που θα θέσει ολόκληρη την περιοχή μας σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με προτεραιότητές της σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης, σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Φ» παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και χθες είχε τόσο απευθείας επαφές με εκπροσώπους της Delek, όσο και επικοινωνία με εκπροσώπους της Noble, ενώ εντός ημερών αναμένονται και επαφές με κορυφαία στελέχη της αμερικανικής εταιρείας. Ταυτόχρονα, υπάρχει συνεχής συνεννόηση και ανταλλαγή απόψεων με την κυβέρνηση της Αιγύπτου για το ίδιο θέμα.

Αντιδρούν οι δύο εταιρείες

Με χθεσινές του δηλώσεις στο Ισραήλ, ο τοπικός διευθυντής της Noble Energy εξήγησε ότι η νέα απόφαση της Αρχής στο Ισραήλ, ουσιαστικά φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση τη Noble, λόγω του ότι αποδεικνύεται πως δεν υπάρχει σταθερό επενδυτικό κλίμα στη χώρα. Οπότε, η αμερικανική εταιρεία δεν μπορεί να αναπτύξει ένα επενδυτικό και αναπτυξιακό πρόγραμμα.

Και δεν απέκλεισε μάλιστα το ενδεχόμενο ότι τα κεντρικά της Noble στο Χιούστον, μπορεί να λάβουν ακόμα και απόφαση για αναστολή της ανάπτυξης των κοιτασμάτων στο Ισραήλ, αφού δύσκολα πλέον θα εγκρίνουν τις σημαντικές επενδύσεις που απαιτούνται για την ανάπτυξη του «Λεβιάθαν».

Σε δική του δήλωση από το Χιούστον, ο πρόεδρος της Noble Energy, Ντέιβιτσον, υπέδειξε ότι πρόκειται για «άλλο ένα ανησυχητικό παράδειγμα του αβέβαιου ρυθμιστικού περιβάλλοντος στο Ισραήλ» και ανακοίνωσε ότι ζητήθηκε εντός των προσεχών λίγων εβδομάδων συνάντηση με την Αντιμονοπωλιακή Αρχή.

Στην απόφαση της Αρχής του περασμένου Μαρτίου βασίστηκε η ανάπτυξη του «Λεβιάθαν» και οι επενδύσεις προς αυτή την κατεύθυνση, υπέδειξε, εξηγώντας ότι πρόκειται για επενύσεις της τάξης των $6,5 δισ. με στόχο την έναρξη παραγωγής το 2018.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της Delek, Ιτσχάκ Τσιούβα, με δικές του δηλώσεις, τόνισε ότι έχει ριψοκινδυνεύσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για την ανάπτυξη των πηγών φυσικού αερίου και πετρελαίου του Ισραήλ, όπως και ότι η απόφαση της Αντιμονοπωλιακής Αρχής θα είναι εθνικά επιζήμια, αφού μεταξύ άλλων η αναγκαστική πώληση του Λεβιάθαν μπορεί να βλάψει και το Ισραήλ και τις συμφωνίες που έχουν γίνει με άλλες χώρες.

Φιλελεύθερος