ΕΝΘΕΤΟ ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΥ

Του Άγη Βερούτη


Η Αντιγραφειοκρατική Κίνηση του Στέλιου Σταυρίδη είχε την εναρκτήρια εκδήλωσή της την εβδομάδα που πέρασε. Σε γενικές γραμμές οι διαπιστώσεις είναι γνωστές σε όλους, αλλά ίσως όχι οι αριθμοί. Η γραφειοκρατία κοστίζει στην Ελληνική οικονομία 6,8% του ΑΕΠ ετησίως, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη των 27 είναι 3,5% και οι ανεπτυγμένες χώρες, που βρίσκονται συνήθως κάτω από τον μέσο όρο, παίρνουν πρωτοβουλίες για να μειώσουν αυτό το ποσοστό κατά ένα τέταρτο στην επόμενη διετία.



Στην Ελλάδα η γραφειοκρατία είναι “Καθεστωτικού τύπου” που προσομοιάζει με εκείνες των Σοβιετικών οικονομιών, και των απολυταρχικών καθεστώτων του μέσου του προηγούμενου αιώνα.

Αν δούμε τις επιπτώσεις στην οικονομία και την ανάπτυξη, αυτή η υπέρβαση κόστους λειτουργίας της οικονομίας λόγω υπερβάλλουσας γραφειοκρατίας της τάξεως του 3,3% του ΑΕΠ, επηρεάζει το διαθέσιμο εισόδημα προς φορολόγηση των Ελλήνων, και άρα τους φόρους που εισπράττει το Κράτος.

Η είσπραξη των φόρων με τη σειρά της έχει άμεση επίπτωση στα ετήσια ελλείμματα, και άρα και στο χρέος της Χώρας. Αν υποθέσουμε ότι οι απώλειες φόρων λόγω κόστους υπερβολικής γραφειοκρατίας είναι το ένα τρίτο του 3,3% της διαφοράς μας με την Ευρώπη (υποθέτοντας ότι παλαιότερα η διαφορά δεν ήταν μεγαλύτερη, όπως πχ προ ίδρυσης των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών), τότε το 1,1% θα ήταν οι χαμένοι ετήσιοι φόροι. Αυτό το 1,1% για τριάντα χρόνια, με τον ανάλογο τόκο δανεικών που πήρε το Ελληνικό κράτος για να το καλύψει με τα σχετικά επιτόκια έστω το επιεικές μέσο επιτόκιο δανεισμού 5,5% ετησίως, παραδίδουν σήμερα επιβάρυνση του κρατικού χρέους μας όχι το αθροιστικό 33%, αλλά με τον ανατοκισμό των τόκων προηγούμενων ετών, το τερατώδες 74,48% του ΑΕΠ!

Αυτό όμως στο 74,48% του ΑΕΠ που κουβαλάμε ως χρέος, δεν έχει καν συνυπολογιστεί η μείωση της ανάπτυξης της οικονομίας που έχει χαθεί λόγω της αποτροπής επενδύσεων από ξένους επενδυτές που φοβούνται να μη μπλέξουν στα γρανάζια των Ελλήνων καρεκλοκένταυρων.

Προσφάτως ακούστηκε πως ρωσσοκινεζικός όμιλος θα ήταν διατεθειμένος να επενδύσει μισό δισεκατομμύριο ευρώ στον τουρισμό, στην Κρήτη, αν η Ελληνική κυβέρνηση συμφωνούσε να άρει τη γραφειοκρατία για την επένδυση. Παλαιότερα θυμόμαστε όλοι πώς η Alcan ξεφορτώθηκε το Αλουμίνιο της Ελλάδος διότι δεν μπορούσε να διαχειρισθεί τις απαιτήσεις της Ελληνικής γραφειοκρατίας. Ίδιες ιστορίες έχει καθένας να περιγράψει για Ελληνικές επιχειρήσεις της παραγωγής και της μεταποίησης που έκλεισαν στη Χώρα μας λόγων ανυπέρβλητων εμποδίων. Πιό πρόσφατο παράδειγμα η κυκλώπεια επένδυση του συγκροτήματος Porto Navarino που ταλαιπωρήθηκε από την Ελληνική γραφειοκρατία για 20 χρόνια μέχρι να συλλέξει τις χιλιάδες υπογραφών που απαιτήθηκαν. Αντίστοιχα προ ολίγων ετών, η Ισπανική εταιρία παραγωγής ηλεκτρισμού από εναλλακτικές πηγές ενέργειας, έκανε διάβημα μέσω του τότε Ισπανού Πρωθυπουργού που επισκέφθηκε την Ελλάδα, στον τότε Έλληνα Πρωθυπουργό, να διευκολύνει τα γραφειοκρατικά εμπόδια που έβαζαν οι Έλληνες γραφειοκράτες στην εταιρία, προκειμένου να υλοποιήσει την σκοπούμενη επένδυση των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ηλιακά πάρκα παραγωγής ηλεκτρισμού. Μερικούς μήνες αργότερα, χωρίς να έχει γίνει κάποια ενέργεια από το επιτελείο του Έλληνα Πρωθυπουργού, οι Ισπανοί απέσυραν το επενδυτικό τους σχέδιο και αποχώρησαν από την Ελλάδα.

Προφανώς η όποια απόπειρα υπολογισμού της διαφυγούσης ανάπτυξης της Χώρας μας (opportunity benefit) λόγω της γραφειοκρατίας, στη διάρκεια των τελευταίων 30 ετών, θα ήταν αναξιόπιστη. Δεν θα αποπειραθώ να δώσω κάποιον αστήρικτο αριθμό, όμως τολμώ να φαντάζομαι ότι όποια και αν είναι η πραγματικότητα, πιθανολογώ πως η απώλεια ανάπτυξης στην οικονομία μας αθροιστικά πρέπει να υπερβαίνει το κόστος των γραφειοκρατών και των “καρεκλοκενταυρόσημων” που απαιτούνται σε κάθε κατάθεση δικαιολογητικών προς υπογραφή.

Πολύ σημαντικότερα η καταστροφή των Ελληνικών επιχειρήσεων που υπόκεινται σε αυτή την υπερβολική γραφειοκρατία είναι επίσης αδύνατον να μετρηθεί. Ουδείς γνωρίζει πόσες επιχειρήσεις σταμάτησαν δραστηριότητες βάζοντας λουκέτο, έχασαν τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους λόγω αδυναμίας να ανταποκρίνονται εγκαίρως στις επιταγές της αγοράς, και τελικά εξέλειπαν καταστρέφοντας τις θέσεις εργασίας που συντηρούσαν και τη φοροδοτική τους δυνατότητα. Ενδεικτικό είναι ότι από το 1983, υπάρχει πρακτική απαγόρευση ανανέωσης των μηχανημάτων στις βιοτεχνίες και βιομηχανίες που λειτουργούν στην Αττική.

Στην περιοχή της χώρας που διαμένει σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Χώρας μας, το κράτος απαγορεύει σε μια βιοτεχνία να ανανεώσει τα μηχανήματά της με νέα, αποδοτικότερα, που θα της επιτρέπουν αν παράγει φθηνότερα και καλύτερα προϊόντα! Στην περιοχή της Χώρας που βρίσκονται αριθμητικά ο μεγαλύτερος αριθμός των ανέργων, το κράτος ουσιαστικά απαγορεύει την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας! Πρόσφατα μάλιστα, προ μισού μήνα, ψηφίστηκε ο νέος αναπτυξιακός νόμος που ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ τη σύσταση νέων παραγωγικών μονάδων στην Αττική, για δήθεν περιβαλλοντογικούς λόγους. Ακόμα και αν τα νέα μηχανήματα καταναλώνουν το 1/10 της ενέργειας από τα πεπαλαιωμένα μηχανίματα της δεκαετίας του 1970 που βρίσκονται ακόμα σε λειτουργία! Εν μέσω της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης που έχει περάσει αυτή η ταλαιπωρημένη Χώρα σε καιρό ειρήνης, οι νομοθέτες της κυβερνήσεως κόπτονται περισσότερο για τις μαργαρίτες στα πεζοδρόμια από ότι για τις ανθρώπινες ζωές που καταδικάζουν στη δυστυχία της ανεργίας!

Όμως φυσικά κανείς πολιτικός (η αλήθεια είναι με την εξαίρεση του Στέφανου Μάνου) δε μιλάει για τη σιαμαία αδελφή της Γραφειοκρατίας: τη Διαφθορά. Η διαφθορά, εκτός από τις θέσεις αντιπαραγωγικής εργασίας που διασφαλίζει για τους δημοσίους υπαλλήλους, διασφαλίζει και συμπληρωματικό μαύρο εισόδημα. Συχνά μάλιστα, όπως αποκαλύπτει η δικαιοσύνη από όσους έχει ελέγξει σε πολεοδομίες, το συμπληρωματικό αυτό εισόδημα μπορεί να αθροίζει και σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για κάποιους πολεοδόμους, όπως αποδεικνύουν οι τραπεζικές καταθέσεις τους, και τα πανάκριβα κότερα που τους βρήκε το ΣΔΟΕ. Η διαφθορά που πάει μαζί με την υπερβολική γραφειοκρατία είναι όμως θέμα που έχω αγγίξει αρκετές φορές. Θα αρκεστώ να αναλογιστώ πως κάπου ανάμεσα στο μέγεθος του κόστους της υπερβάλλουσας γραφειοκρατίας, και το μέγεθος της απώλειας της ανάπτυξης που η χώρα έχει υποστεί από αυτήν, βρίσκεται το κόστος της διαφθοράς, με την απώλεια πόρων από την υγιή επιχειρηματικότητα, και την απόκρυψη των εισοδημάτων αυτών από φορολόγηση.

Δυστυχώς η γραφειοκρατία δεν δαμάζεται ούτε με σχεδιασμό απλοποίησης και καλές προθέσεις όπως το πρόσφατο “One-stop shop” για την ίδρυση επιχειρήσεων που απλά είναι επικοινωνιακό πυροτέχνημα, αλλά ούτε και με μαστίγιο.

Η μόνη λύση για τη γραφειοκρατία είναι ο μπαλτάς όπως ανέφερε ο κ. Στ. Μάνος: ολοσχερής κατάργηση υποχρέωσης αδειοδοτήσεων όπου δεν είναι απολύτως απαραίτητη, και κατάργηση ολόκληρων υπηρεσιών/πλοκαμιών του γραφειοκρατικού τέρατος που στραγγαλίζει την Ελληνική οικονομία.

Οτιδήποτε άλλο, είναι απλά προφάσεις εν αμαρτίαις, φοβάμαι όμως ότι δεν θα βρεθεί εν ενεργεία πολιτικός που θα το παραδεχθεί, πόσο μάλλον να υλοποιήσει και αυτή την μόνη πραγματική λύση που θα τον φέρει αντιμέτωπο με την κομματική πελατεία.

Φυσικά, η κατάργηση της υπερβάλλουσας γραφειοκρατίας δεν θα μας λύσει το πρόβλημα του υπέρογκου χρέους μας, θα μας αποτρέψει όμως από το να το διογκώσουμε σε αστρονομικό επίπεδο πέρα από σημερινό του μέγεθος, γυρνώντας μας πίσω στην εποχή της σκάφης και του άροτρου, και ίσως μας βοηθήσει να το εξυπηρετήσουμε χωρίς να εξαναγκάσουμε τα παιδιά μας να ξενιτευτούν για να ζήσουν με αξιοπρέπεια.

agissilaos@gmail.com


Πηγή:www.capital.gr

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2011/06/blog-post_8382.html