ΕΝΘΕΤΟ ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΥ

Οι άραβες υπουργοί των Εξωτερικών παρακολουθούν την ομιλία Ερντογάν πριν από λίγες ημέρες στο Κάιρο. Είναι η πρώτη σκηνή ενός πολιτικού σόου που θα ολοκληρωθεί στο Λευκό Οίκο.

Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ
..Η τουρκο-ισραηλινή κρίση, αν και αποτελεί τον φερετζέ της Τουρκίας για την αποπλάνηση των λαϊκών αραβικών μαζών, είναι ένας από τους παράγοντες που δυσκολεύουν την εξαγωγή του τουρκικού μοντέλου....
....Στο μεταξύ, ανοίγονται νέα μέτωπα για την τουρκική διπλωματία, καθώς δεν είναι μόνο η απειλή για συνεργασία Ισραήλ και
κουρδικού αυτονομιστικού αντάρτικου που θα πρέπει να απασχολεί την Αγκυρα, αλλά και η απειλή για άσκηση ισραηλινής επιρροής στο αρμενικό αντιτουρκικό λόμπι των ΗΠΑ, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για την πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων....

Εσπειρε ανέμους και... βγήκε να τους απολαύσει. Ο τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, αφού αναζήτησε κι εκβίασε προσχήματα για να πυροδοτήσει την ήδη κλιμακούμενη τουρκο-ισραηλινή κρίση, πέρασε γρήγορα στο στάδιο της συγκομιδής των καρπών της, με μια περιοδεία-επικοινωνιακό γιουρούσι σε συγκεκριμένες μουσουλμανικές χώρες του βορειοαφρικανικού τόξου.

Οι άραβες υπουργοί των Εξωτερικών παρακολουθούν την ομιλία Ερντογάν πριν από λίγες ημέρες στο Κάιρο. Είναι η πρώτη σκηνή ενός πολιτικού σόου που θα ολοκληρωθεί στο Λευκό Οίκο. Οι άραβες υπουργοί των Εξωτερικών παρακολουθούν την ομιλία Ερντογάν πριν από λίγες ημέρες στο Κάιρο. Είναι η πρώτη σκηνή ενός πολιτικού σόου που θα ολοκληρωθεί στο Λευκό Οίκο. Με πρώτο σταθμό την Αίγυπτο κι επόμενους την Τυνησία και τη Λιβύη, ο Ερντογάν, συνοδευόμενος από μια κουστωδία 280 υπουργών, συμβούλων κι επιχειρηματιών, επέδειξε και διαφήμισε το τουρκικό μοντέλο ισλαμικής δημοκρατίας, φιλοδοξώντας να το πουλήσει στον αραβικό κόσμο πακετάροντάς το σε ελκυστική αντι-ισραηλινή συσκευασία.

Με πρώτους πελάτες τις συγκεκριμένες τρεις χώρες που πρωταγωνίστησαν και εξακολουθούν να πρωταγωνιστούν στα πεδία της «αραβικής άνοιξης», συνθέτοντας έναν αστερισμό χωρών ιδιαίτερα επιρρεπών στις ξένες επιρροές. Ειδικά για την Τουρκία, που στοχεύει στην ανάδειξή της ως περιφερειακής δύναμης, οι ευκαιρίες που δημιουργεί η αραβική αφύπνιση είναι μοναδικές και η τουρκική διπλωματία σπεύδει να τις εκμεταλλευτεί -ήδη πολλαπλασιάζονται οι αναφορές σε ένα νέο τίτλο που κερδίζει ο ισλαμιστής πρωθυπουργός ως ο «τούρκος Ομπάμα», αφού προηγουμένως έχει αναδειχθεί σε λαϊκό ήρωα του αραβικού κόσμου. Γεγονός που του δίνει ένα πρωτόγνωρο επικοινωνιακό πλεονέκτημα έναντι των δυτικών ανταγωνιστών του, που εποφθαλμιούν νέες συμμαχίες με τα αναδυόμενα αραβικά καθεστώτα.

Το κέρδος για την Αγκυρα είναι προφανές και διασφαλισμένο: αν αποτύχει να θέσει υπό την άμεση επιρροή της τις αραβικές δημοκρατίες, η Τουρκία θα κερδίσει τουλάχιστον τον τίτλο του μοναδικού διαμεσολαβητή ή τοποτηρητή των δυτικών νεο-ιμπεριαλιστών που θα εναγκαλιστούν τα αναδυόμενα αραβικά καθεστώτα. Απόδειξη, η άλλη επίσκεψη του Ερντογάν στις ΗΠΑ, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της «βορειοαφρικανικής περιοδείας» του. Στην Ουάσιγκτον, ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα θα συζητήσει την ερχόμενη εβδομάδα πολλά με τον Ταγίπ Ερντογάν κι ένα από αυτά θα είναι ο νέος, σοβαρότερος ρόλος που θα αναλάβει η Τουρκία στην περιοχή, όταν οι αμερικανοί πεζοναύτες αποχωρήσουν από το Ιράκ.

Ομως, υπάρχουν και εκτιμήσεις που χαλούν αυτή την ειδυλλιακή εικόνα των επιτευγμάτων της τουρκικής διπλωματίας. Παράδειγμα, η άστοχη αναφορά του Ερντογάν (στην ομιλία του από το βήμα της συνόδου του Αραβικού Συνδέσμου στο Κάιρο), στην κοινή κουλτούρα που συνδέει την Τουρκία και τον αραβικό κόσμο εδώ και πολλούς αιώνες, αναφορά που έκοψε τα χαμόγελα των συνέδρων, πυροδοτώντας συνειρμούς για την οθωμανική κατοχή που ταλανίζουν ακόμη την αραβική συλλογική συνείδηση. Χειρότερα τα πήγε ο χαρισματικός τούρκος πρωθυπουργός όταν υπέδειξε στο αιγυπτιακό του ακροατήριο, που παραληρούσε υπέρ του, να εφαρμοστεί και στην Αίγυπτο η κοσμική δημοκρατία υπό τη διαχείριση ενός ισλαμικού κόμματος.

Αυτό δεν άρεσε καθόλου στους Αδελφούς Μουσουλμάνους, που είναι η αναδυόμενη πολιτική και κοινωνική δύναμη στην μετά Μουμπάρακ Αίγυπτο, και θεωρούν λογικό να στήσουν ένα καθαρά ισλαμικό κράτος που θα σέβεται τη σαρία «την οποία παραβιάζει η Τουρκία» κατά δήλωση του Μαχμούντ Γκοζλάν, εκπροσώπου των Αδελφών Μουσουλμάνων. Ετσι, ο Ερντογάν έμεινε μόνος όταν το τσούρμο των Αδελφών Μουσουλμάνων που συνόδευε τον υψηλό επισκέπτη παντού όπου πήγαινε, διαλύθηκε γκρινιάζοντας. Αυτή η κατάσταση αποκάλυψε τη συνολικότερη δυσκολία που συναντά το σχέδιο εξαγωγής του τουρκικού μοντέλου και σε άλλες αραβικές χώρες.

Η τουρκο-ισραηλινή κρίση, αν και αποτελεί τον φερετζέ της Τουρκίας για την αποπλάνηση των λαϊκών αραβικών μαζών, είναι ένας από τους παράγοντες που δυσκολεύουν την εξαγωγή του τουρκικού μοντέλου. Η όξυνση χρεώνεται στην σκόπιμη αδιαλλαξία του Ερντογάν, και η ισχυρή προοπτική να υπάρξει θερμό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών δεν αποκλείεται να παρασύρει σε πολεμική περιπέτεια ολόκληρη τη Μ. Ανατολή, εξέλιξη που ίσως αναστείλει την τουρκική προσπάθεια ηγεμόνευσης του αραβικού κόσμου.

Στο μεταξύ, ανοίγονται νέα μέτωπα για την τουρκική διπλωματία, καθώς δεν είναι μόνο η απειλή για συνεργασία Ισραήλ και κουρδικού αυτονομιστικού αντάρτικου που θα πρέπει να απασχολεί την Αγκυρα, αλλά και η απειλή για άσκηση ισραηλινής επιρροής στο αρμενικό αντιτουρκικό λόμπι των ΗΠΑ, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για την πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.

Ετσι, η «άρια του Ερντογάν στην όπερα του Καΐρου» -όπως χαρακτηρίστηκε η ομιλία του εκεί- ίσως τελικά αποδειχθεί εξαιρετικά παράφωνη για το αραβικό κοινό που φλερτάρει η Τουρκία.

*Καθώς στήνεται αυτόν το καιρό το προφίλ του Ερντογάν ως του «τούρκου Ομπάμα», που όμως είναι καταλληλότερος του Αμερικανού για να εκπροσωπήσει τα αραβικά συμφέροντα, πίσω στην Τουρκία η ατμόσφαιρα είναι βαριά: το ΡΚΚ και ο τουρκικός στρατός πολεμούν με πολλά θύματα εκατέρωθεν, οι βουλευτές του φιλοκουρδικού Κόμματος Ειρήνης και Δημοκρατίας εξακολουθούν να μην καταλαμβάνουν τα έδρανά τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη φυλάκιση των 6 από τους 36 βουλευτές του και η αποκάλυψη των μυστικών συνομιλιών της κυβέρνησης Ερντογάν με το ΡΚΚ στο Οσλο εξοργίζει την κοινή γνώμη. Ακόμη, προστέθηκαν και οι πρόσφατες καταγγελίες της Διεθνούς Ενωσης Δικαστών για κομματική χειραγώγηση της τουρκικής Δικαιοσύνης και για αδυναμία της να αποδώσει δίκαιες δίκες. Αρκεί να κηρύξει πόλεμο κατά του Ισραήλ ο Ερντογάν, για να πουλήσει τέτοιο μοντέλο και σε άλλους; Οχι, κι όσοι το αγοράσουν, θα ζητούν τα λεφτά τους πίσω...

http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=18/09/2011&id=310605

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2011/09/blog-post_910.html