ΕΝΘΕΤΟ ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΥ

Επιμέλεια: Μάρω Βακαλοπούλου-ΝΕΑ
Τον δρόμο της επιστροφής στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αττάλειας βρίσκει, έπειτα από 30 χρόνια ξενιτιάς στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης και τέσσερα χρόνια διαπραγματεύσεων του τούρκου υπουργού Πολιτισμού Ερτουγρούλ Γκιουνάι με τις αμερικανικές Αρχές, το άνω τμήμα του Αναπαυόμενου Ηρακλή.
Το στήθος και το κεφάλι του αγάλματος - ρωμαϊκό αντίγραφο του χάλκινου έργου του Λυσίππου του 320 π.χ. - θα επανασυνδεθούν επιτέλους με τον κορμό και τα πόδια, τα οποία επί τόσα χρόνια εκτίθενται απομονωμένα και θυμίζουν στους Τούρκους μία από τις μεγαλύτερες κλοπές του 20ού αιώνα. Με την επιστροφή του Ηρακλή, το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να θριαμβολογεί για ακόμη μία νίκη στην εκστρατεία επαναπατρισμού εκατοντάδων αρχαίων αγαλμάτων και έργων τέχνης, τα οποία εκλάπησαν πριν από δεκαετίες.

Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία και δεκάδες άλλες χώρες που «φιλοξενούν» έργα τέχνης και αγάλματα έχουν τεθεί από καιρό στο στόχαστρο της Αγκυρας. Τον περασμένο Μάιο, το Μουσείο Περγάμου, στο Βερολίνο, αναγκάστηκε να συμφωνήσει στην επιστροφή της Σφίγγας Μπογάζκιοϊ - ενός από τα πλέον σημαντικά δείγματα του πολιτισμού των Χετταίων, ηλικίας τουλάχιστον 3.500 ετών - υπό την απειλή του Γκιουνάι ότι θα απαγορευτεί η συμμετοχή των γερμανών αρχαιολόγων από όλες τις αρχαιολογικές ανασκαφές στην Τουρκία. Μεταξύ άλλων, η Τουρκία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το Μουσείο του Λούβρου για την επιστροφή μίας κεραμικής πλάκας του 17ου αιώνα, η οποία βρισκόταν στον τάφο του σουλτάνου Σελίμ Β', στο προαύλιο της Αγίας Σοφίας. Επιπλέον, από το 2006 διεκδικεί από το Βρετανικό Μουσείο μία στήλη από βασάλτη του 1ου π.Χ. αιώνα. Σύμφωνα με τους «Τάιμς» ωστόσο, από την πλευρά του μουσείου δεν υπάρχει καμία απολύτως διάθεση να επιστραφεί η στήλη, την οποία έχει στην κατοχή του από το 1926 και, όπως υποστηρίζουν εκπρόσωποι, «έως το 2005 δεν υπήρξε καμία καταγγελία ότι αποκτήθηκε με παράνομους τρόπους».

Η ιστορία του Αναπαυόμενου Ηρακλή αρχίζει το 1980, όταν η αρχαιολογική σκαπάνη στην αρχαία ελληνική πόλη Πέργη, στα νότια παράλια της Μικράς Ασίας, φέρνει στο φως τμήματα από το κάτω σκέλος του αγάλματος. Εναν χρόνο αργότερα, κάνουν την εμφάνισή τους στις ΗΠΑ οι ώμοι και το κεφάλι, τα οποία ομάδα αμερικανών συλλεκτών σε συνεργασία με το Μουσείο Καλών Τεχνών αγοράζουν από γερμανό έμπορο. Οι τούρκοι αρχαιολόγοι εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους και εμφανίζονται πεπεισμένοι ότι το άνω σκέλος ανακαλύφθηκε από λάθος ανθρώπους, οι οποίοι το έκλεψαν και το έβγαλαν από τη χώρα λαθραία. Μολονότι το 1992 αποδεικνύεται πως όντως πρόκειται για τα δύο μέρη του ίδιου αγάλματος, το Μουσείο της Βοστώνης αρνείται να επιστρέψει το άλλο μισό. Και προβάλλει ως δικαιολογία ότι θα μπορούσε να έχει ανακαλυφθεί «οποιαδήποτε στιγμή μετά την ιταλική Αναγέννηση». «Τα τελευταία χρόνια μάς παρουσίασαν φωτογραφίες και άλλα στοιχεία, τα οποία αποδεικνύουν ότι όντως εκλάπησαν μνημεία από τη συγκεκριμένη τοποθεσία», επισημαίνει η Κάθριν Γκέτσελ, υποδιευθύντρια του Μουσείου της Βοστώνης.

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2011/07/blog-post_1254.html